Tussen horeca-sluiting en nieuwe afzetmogelijkheden : zoom op het dagelijkse leven van de Belgische microbrouwerijen tijdens de COVID-19 pandemie.

Bewust van de moeilijkheden die de Belgische microbrouwerijen de laatste maanden hebben doorgemaakt, besloot Arsène hen een stem te geven. In dit artikel vertellen zij hoe de COVID-19-crisis hun bedrijf op zijn kop heeft gezet.

Sinds 18 maanden reist Arsène door België om Belgische ambachtelijke producenten te ontmoeten. Wij hebben vervolgens onze eigen onderneming opgericht om hun producten in aperitief- en ontbijt boxes in de verf te zetten. In die periode hebben wij relaties opgebouwd met de producenten waarmee wij samenwerken. Uiteraard is het voor ons belangrijk om met elk van hen in contact te blijven. Tijdens die gesprekken werd één ding snel duidelijk. Terwijl de meeste producenten waarmee wij samenwerken het voorbije jaar de belangstelling voor hun producten sterk hebben zien toenemen, kan dat niet worden gezegd van de Belgische microbrouwerijen.

Door de sluiting van de horecasector, de afgelasting van festivals en het verbod op feestelijke evenementen zagen de ambachtelijke microbrouwerijen hun verkoopkanalen inderdaad zwaar op de proef gesteld. We hebben daarom besloten om hun stem te laten horen in deze getuigenissen.

Een mokerslag voor Belgische microbrouwers

“Ik had net al mijn bieren opnieuw gebrouwen, ik dacht dat dit het einde van het verhaal was.” Zo omschrijft Thomas, een Belgische microbrouwer van Brasserie Witloof, zijn reactie op de aankondiging van de eerste lockdown. Hij nam zeer snel de bocht en was een van de eersten om zijn E-commerce platform op te zetten. Hij behaalde daarmee zelfs zijn beste verkoopcijfers in de volgende drie maanden. De vreugde was echter van korte duur. De gedeeltelijke heropening van de horeca zou al de inspanningen teniet doen die kort voor de gezondheidscrisis zijn geleverd om nieuwe partnerschappen met bars en restaurants tot stand te brengen.

In maart 2020 treft de aankondiging van de lockdown de ambachtelijke Belgische microbrouwers op brutale wijze. Deze entiteiten, die vaak zeer jong zijn en in een zeer concurrerende omgeving opereren, werken hard aan hun ontwikkeling.

By de Brasserie du Renard, Stéphane vertrouwt zijn indrukken :

We hadden eind 2019 veel prospectiewerk verricht bij de horeca en kleine festivals. Dit had het hele team gemobiliseerd en zou ons uiterst belangrijke nieuwe afzetmogelijkheden bieden qua volumes.

Stéphane Vlaminck, 31/03/2021

Thomas, van Brasserie Witloof, zat in een vergelijkbare situatie. Daarom had hij begin maart zijn hele voorraad aangevuld.

Hoewel de lockdown als een mokerslag viel, lieten de Belgische microbrouwers zich niet uit het veld slaan. Zij vochten om hun activiteit in stand te houden en lanceerden thuisleveringsprojecten of platformen voor e-commerce. Hoewel deze initiatieven de schade voor sommige, zoals Brasserie Witloof of Brasserie En Stoemelings, hebben helpen beperken, hebben andere, die sterker afhankelijk zijn van de verkoop in verband met de horeca, een dramatische situatie moeten ondergaan. Dat is het geval voor de Belgo Sapiens Brewers. Vanwege de crisis zag het bedrijf zich genoodzaakt het hele team op technische werkloosheid te stellen.

Terug naar het “normale”

Met het einde van de eerste lockdown kwam de terugkeer van de oude gewoontes. Microbrouwers zagen hun plaatselijke kruidenierszaken van de ene dag op de andere leeglopen. Het aantal bezoekers op hun platforms voor e-commerce bleef dalen. Vanwege de grote voorraden die waren overgebleven na de sluiting van drie maanden, was er ook geen hoop op een nieuwe bestelling bij de horeca. Er moest dus opnieuw van strategie worden veranderd door het werk dat vóór maart werd verricht, soms helemaal opnieuw te beginnen.

In Louette Saint-Pierre is Brasserie Invictus een van de weinige die een uitstekend zomerseizoen heeft gekend. Dit was te danken aan de directe verkoop in de brouwerij, en een meer Belgisch-gericht toerisme als gevolg van de reisbeperkingen. De brouwerij, die zeer klein is, verkocht het grootste deel van haar producten aan de toonbank en profiteerde van een massale toevloed van toeristen op zoek naar streekproducten.

Julien, van brouwerij Brasserie Brewksel, legt uit dat hij zich opgelucht voelde dat hij geen eigen brouwerij bezat. Omdat hij aan het begin van zijn avontuur stond en in andere grotere brouwerijen brouwde, hoefde hij niet alle kosten van het stopzetten van de activiteit te dragen. Dat is wat hem overeind hield. Andere brouwers, met ruimere infrastructuur, moesten de mouwen nog meer opstropen dan gewoonlijk. Corentin, Caroline en Stéphane namen elk slechts één week vrij in een jaar om deze moeilijke periode door te komen, waarbij ze een beetje leunden op hun coöperatief model.

Wat de horeca betreft, was het voor de Belgische microbrouwers zeer moeilijk om nieuwe partnerschappen aan te gaan. Aangezien de cafés en restaurants in de eerste plaats de voorraden van de eerste lockdown wilden verkopen, waren zij niet echt geneigd zich open te stellen voor nieuwe produkten.

Sinds oktober

Toen de tweede lockdown werd aangekondigd, hebben de Belgische microbrouwerijen onmiddellijk getracht om de kanalen die tijdens de eerste lockdown waren ontstaan, nieuw leven in te blazen. Zij moesten echter opboksen tegen een veel fellere concurrentie. Zowel op het internet als in de plaatselijke kruidenierswinkels is het aantal aanwezige spelers sterk toegenomen. Dit heeft de hoop van de brouwers om de tweede lockdown even goed door te komen als de eerste weggenomen.

Veel ervaring opgedaan

Toch is deze crisis ook voor Belgische microbrouwerijen een leerrijke ervaring geweest, zo vertellen ze ons. De Brasserie du Renard is meer overtuigd geraakt van haar coöperatief model. Dankzij dit model heeft zij deze bijzonder moeilijke momenten inderdaad kunnen doorstaan.

Voor de jonge microbrouwers, zoals Thomas van Brasserie Witloof en Julien van Brewksel, bracht de situatie de nodige ervaring met zich mee. Zij konden hun prospectie-tools verbeteren en zich in nieuwe sectoren uittesten, in afwachting van de heropening van de horeca.

De situatie van de Invictus-brouwerij valt ook eerder atypisch te noemen. Terwijl de zomerresultaten werden gestimuleerd dankzij het toonbankverkoopconcept en de toename van het Belgische toerisme, daalden de cijfers in oktober met de aankondiging van de tweede lockdown. Hoewel het verlies draaglijk wordt gemaakt door de lokale en trouwe klanten, vallen het gebrek aan bezoeken en de eenzaamheid echt zwaar voor Hugues, die in zijn brouwerij een vector van sociale bloei zag.

De situatie is dus relatief heterogeen onder de Belgische microbrouwerijen. Eén constante komt echter naar voren: de laatste maanden waren zeer ingewikkeld voor deze ambachtslieden. Zij hebben natuurlijk veel snelle veranderingen moeten doorvoeren, afhankelijk van de ontwikkeling van de pandemie. Velen worden ook buiten het economische aspect door de situatie getroffen. In feite heeft die vele maanden van hard werken helemaal tenietgedaan en veel hoop de grond ingeboord, waardoor zij met een bittere nasmaak achterblijven. Hoewel de vooruitzichten onduidelijk zijn en niet toelaten om de toekomst optimistisch te bekijken, blijven de Belgische microbrouwers toch positief. De tijd is gekomen om talrijke projecten op te zetten om in de komende maanden weer op te veren.

De steun voor Belgische microbrouwerijen

In deze situatie krijgen sommige Belgische microbrouwerijen weliswaar wat steun, maar die blijkt vaak onvoldoende te zijn. Voor Samuel van brouwerij En Stoemelings, bijvoorbeeld, is het moeilijk te bevatten dat wanneer je je “te pletter” werkt om nieuwe afzetmogelijkheden te vinden en je eindelijk je hoofd boven water krijgt, de overheidssteun afneemt naarmate je omzet stijgt.

In het algemeen verkeren veel projecten in unieke situaties. Afhankelijk van hun grootte of groeifase krijgen zij te maken met zeer uiteenlopende behoeften. Zo laat de subsidiecategorie waarin de Brasserie du Renard zich bevindt, haar niet toe om te overleven.

En wat nu ?

Voor deze ambachtslieden is het moeilijk om de toekomst te plannen, gezien de vele veranderingen van de afgelopen maanden. Het is een heuse uitdaging om keuzes te maken en te bepalen welke projecten al dan niet moeten worden ontwikkeld. En toch zijn deze projecten de levensader van microbrouwerijen, niet alleen op financieel maar ook op persoonlijk vlak. Bovendien hadden deze Belgische microbrouwerijen, vóór de crisis, de wind in de zeilen.

Bij Arsène zijn we ervan overtuigd dat het van essentieel belang is dat dit soort initiatieven de huidige crisis kunnen overleven. Het is cruciaal dat het werk dat de afgelopen jaren is verricht, niet verloren gaat en dat deze projecten het licht zien.

Daarom hebben wij besloten om hen te helpen tot buiten onze dagelijkse activiteit. Om dit doel te bereiken, hebben wij besloten om alle deelnemers aan onze wedstrijd twee bieren van een microbrouwerij te schenken. Deelnemen is eenvoudig : vermeld uw collega’s op onze Linkedin post en volg onze pagina. Met deze actie hopen wij de microbrouwers op twee manieren te helpen. In de eerste plaats rechtstreeks, door de aankoop van de bieren die wij u aanbieden, en in de tweede plaats onrechtstreeks, in de hoop dat u klant wordt bij sommige van deze microbrouwerijen.

Het laatste woord

Om dit artikel met een positieve noot af te sluiten, wilden wij u graag vertellen over de projecten die bij onze Belgische microbrouwers in volle bloei staan :

Brasserie Witloof maakt werk van de oprichting van de eerste coöperatieve microbrouwerij in Brussel. Brewksel is zijn merkimago aan het herwerken. De brouwerij streeft ernaar om haar bier te verkopen via nieuwe verkoopkanalen die als veelbelovend worden aangekondigd.

Brouwerij En Stoemelings werkt hard aan haar e-commercesite en voegt daarmee een nieuwe pijler aan haar boog toe. Desondanks kijken zij reikhalzend uit naar de heropening van de horeca (die de e-commerce niet zou kunnen vervangen). Een operatie om de verkoopkanalen te diversifiëren met als doel om sterker uit deze crisis te geraken.

De Brasserie du Renard is nog steeds bezig met de ontwikkeling van haar project Houblonnière du Renard. Dit moet hen uiteindelijk in staat stellen om te werken met een meerderheid van Belgische en biologische hop die door hun coöperanten wordt geteeld. Hun doel ? Steeds meer te werken in korte leveringsketens, in de biologische landbouw en door lokale economische en solidariteitsinitiatieven te steunen.

Voor Damien van brouwerij Belgo Sapiens Brewers is het tijd om zich in nieuwe sectoren te profileren. Hij richt zich nu op de bedrijfssector, via tussenpersonen zoals Arsène.

De hoop van de sector is dan ook een terugkeer naar een stabiele situatie. De Brouwers wensen bij te dragen tot het ontstaan van gezellige en gedeelde momenten, naar het voorbeeld van de taferelen van afgelopen maandag in het Verenigd Koninkrijk.